Wat is de AEX?

De AEX is een index die is gevuld met de 25 grootste en meest verhandelde bedrijven genoteerd aan de Amsterdamse beurs. AEX staat  voor Amsterdam Exchange Index. De AEX bestaat niet alleen uit Nederlandse aandelen, maar ook buitenlandse bedrijven die zijn genoteerd aan de Amsterdamse beurs.

Geschiedenis van de AEX

De AEX is op 4 maart 1983 opgericht als eerste aandelenindex in Europa onder de naam EOE-index. De Britse FTSE 100 en Duitse DAX volgden bijvoorbeeld pas jaren later. Tijdens de oprichting van de voorloper van de AEX zaten er dertien aandelen in de index. Dit waren onder andere Heineken, KLM, Philips en Unilever. Sinds 1 januari 1994 geldt de naam AEX in plaats van de originele naam EOE. De stand van de AEX wordt gezien als de graadmeter van de Nederlandse economie, iets waarover valt te twisten, maar later in dit artikel hier meer over.

Beleggen in de AEX

Beleggen wordt steeds toegankelijker en het is ook op steeds meer manieren mogelijk om in de AEX te beleggen. Dit kan bijvoorbeeld via een ETF of via de koop van losse aandelen uit de AEX. Een voorbeeld van zo een ETF is iShares AEX UCITS ETF met tickersymbol IAEX. Een tickersymbol is een eenvoudige manier om de ETF op te zoeken bij jouw broker of op Google. 

De weging van de AEX

Bij een index zoals de AEX is de weging belangrijk. Als één bedrijf een hoge weging krijgt, geeft de index al snel een vertekend beeld van de werkelijkheid. Zoals eerder genoemd, zou de AEX als graadmeter van de Nederlandse economie gelden. Als één bedrijf bijvoorbeeld 50% van de weging zou omvangen, zou dat bedrijf voor 50% als graadmeter van de Nederlandse economie fungeren. 

De AEX is een index die is verdeeld in 25 verschillende aandelen. Bij een evenredige verdeling zou elk aandeel 4% van de index omvangen. Echter is de verdeling niet evenredig en zijn er dus bedrijven die onder de 4% zitten, maar ook ruim boven de 4%. De AEX is als volgt verdeeld.


De weging wordt berekend aan de hand van de marktwaardes van de ondernemingen. Als het ware zou de grootste onderneming dus de grootste positie moeten innemen.

Koersontwikkeling door de jaren

Door de jaren heen heeft de AEX net als onder indexen vele pieken en dalen gekend. Hieronder is de koersontwikkeling van de afgelopen 20 jaar te zien.


In deze grafiek is te zien dat de AEX sinds de ingang van de euro in 2002 niet veel is gestegen. De AEX stond toentertijd op ongeveer 500 punten. In het begin van 2021 staat de AEX op ongeveer 650 punten. Een stijging van omme nabij 30 procent in bijna 20 jaar. Dit is natuurlijk erg laag vergeleken met andere indexen. De S&P 500, een index met de 500 grootste bedrijven uit de Verenigde Staten, heeft in ongeveer dezelfde tijd een rendement gemaakt van ongeveer 220%. Een rendement wat significant hoger ligt. 

Kritiek op AEX

Op de AEX is en was veel kritiek. Zoals eerder aangegeven zou de AEX een graadmeter van de Nederlandse economie moeten zijn. Echter valt dit te betwisten, de ondernemingen in de AEX zijn namelijk niet allemaal Nederlands. Unilever, de onderneming met de op twee na hoogste weging, is momenteel een Engels bedrijf. RELX, de ondernemingen met de op drie na hoogste weging, is momenteel ook een Engels bedrijf. Zo zijn er nog enkele voorbeelden van niet-Nederlandse bedrijven in de AEX. 

Maar zou de AEX zonder deze buitenlandse bedrijven wel een graadmeter zijn voor de Nederlandse economie? Wij denken van niet, niet de huidige economie in ieder geval. De beurs loopt vrijwel altijd voor op de huidige economische situatie. Is de AEX dan de graadmeter van de Nederlandse economie over een bepaalde tijd, bijvoorbeeld zes of twaalf maanden? Wij denken van niet. In de AEX bevindt zich maar een heel klein deel van alle Nederlandse ondernemingen. Naar onze mening kan de AEX dus niet weerspiegelen hoe het staat met de Nederlandse economie.

Wij zien het meer als de graadmeter van een selectie van een aantal van de grootste aan de Amsterdamse beurs genoteerde ondernemingen.

Zouden wij beleggen in de AEX?

Wij zouden niet direct beleggen in de AEX. Aan de minieme stijging van de afgelopen decennia is te zien dat er niet veel rendement wordt op de AEX. Maar in het verleden behaalde resultaten geven geen garantie voor de toekomst. De komende 20 jaar zou dus zomaar ineens anders kunnen zijn. Sommige aandelen in de AEX zijn voor ons wel interessant. 

Als wij in een index willen beleggen zouden wij eerder voor de S&P500 gaan. Deze geeft een grotere verdeling en heeft meer rendement behaald in het verleden. Maar in het verleden behaalde resultaten geven geen garantie voor de toekomst. 

Let op: doe altijd je eigen onderzoek voordat je ergens in investeert.